ХҮІІІ ғасырдың 80 жылдарында француз үкіметі Тынық мүхитқа экспедиция жіберіп, белгісіз жерлерді, аралдарды отарламақ болды. Лаперуз 223 адамы бар екі әскери кемемен, 1785 жылы жолға шықты. Ол кезде Лаперуз 44 жастағы тәжрибелі теңізші еді. Лаперуз Гавай аралдарында тағы басқа аралдарда , Аляска, Камчатка түбегі жағалауында болады. 1788 жылы Джэксен портынан шыққан француздардың осы екі кемесі толқын айдап суға батты.
Читать полностью »
Тұлғалар
Лаперуздың географиялық зерттулері
Джеймс Кук
ХҮІІІ ғасырдағы ағылшынның атақты теңізшісі. Ол оңтүстік материк (Австралия) жағалауын, Үнді мұхитын зерттеп, көптеген аралдар ашты. Кук 1728 жылы Йоркшир ауданында туған. 17 жасында Кук балық аулайтын кемеде шәкірт болып қызмет істейді. , онда қожайынымен келісе алмай, тас көмір таситын Ағалшындардың кемесіне қызметке орналасады. Екі жылда ол белгілі көмірші болды. Кукке Голландиядан, Норвегиядан шәкірттер келіп, одан білім алатын болған. Бұдан кейін Кук Балтық теңізіне жүзіп, Петербургке барады. Оны бұрынғы кеме иесі шақырып алып, кеме командирінің орынбасары етіп тағайындайды.
Читать полностью »
Генри Гудзон
Ағылшындар Кабот, Девис экспедицияларының нәтижесін қарап, Солтүстік-Батыс кеме жолын іздеуді тоқтатпады. Бұл жолды ашып, онымен Испания, Португалия отарларына соқпай-ақ Қытайға, Үндістанға, Жапонияға баруды ойлайды. Енді Солтүстік-Батыс кеме жолын іздеп табуға теңізші Гудзон кірісті. Ол алдымен «Москва сауда компаниясымен» келісім жасасып, 1607 жылы 1 мамырда Англия жағалауынан шығады да, 13 маусымда Гренландияның Солтүстік жағалауында – 70 градус солтүстік ендікте болады, кейін 80 23 –қа дейін барып, Американың солтүстік жағалауын өте ауыр жағдайда зерттейді. Оның ашқан жері кейін Гудзон бұғазы, Гудзон шығанағы деп аталды.
Читать полностью »
Уильям Дампир
1652 жылы Англияда туған. Ол үш рет жер шарын кемемен айналып шықты. Ол жасынан сауда кемесінде болып, Ньюфаундленд аралына, Ост-Индияға барып жүреді. Кейіннен әскери портта қызмет істеген. Ямайка аралында ол пираттармен достасып, Испания кемелерін тонауға қатысты. Гэррис, Саукинс және Шейстер басқарған пираттардың қатарында Дампир да бар еді. Бұлар 1680 жылы Санта-Мария қаласын тонайды, Панама кемелеріне шабуыл жасайды.
Читать полностью »
Европа мен Азияның солтүстік жағалауын және Солтүстік Мұзды мұхит теңіздерін зерттеу. Пираттар экспедициясы
ХҮІ ғасырдың орта шенінде Атлант мұхитының кеме жолдарында Испания, Франция, Англия, Голландия, Дания кемелері көбейе берді. Бұдан Батыс Европа мемлекттері дүние жүзіндегі құрлықты және мұхиттар мен теңіздерді қайта бөлісуге өз ара жанталасты. Ағылшын пират кемесін басқарған Ф. Дрейк испан кемелеріне шабуыл жасады, Тынық мұхитта Француз кемелері Солтүстік Америка жағалауларында басқа елдердің кемелерімен қақтығысты.
Дрейк бірнеше аралдарды ашып, кемемен жер шарын айналып шығуға шықты. Оны Ағылшын үкметі қолдады. Ол 1580 жылы 2 жыл 9 ай дегенде жер шарын кемемен Магелланнан кейін екінші болып айналып шықты.
Читать полностью »
Фернандо Магеллан (1480-1521)
Жер шарын айналып шығу үшін Фернандо Магеллан басқарған бес желкенді кеме 1519 жылы 20 қыркүйекте Испания жағасынан батысқа аттанды. Бұлар ең алдымен Канар аралдарына келді. Одан әрі Оңтүстік Американы жағалай жүзіп, тұңғыш рет құрлықтың өңтустігін айнала Ұлы мұхит айдынына шықты. Атлант мұхиты мен Ұлы мұхит арасын байланыстырып тұрған осы бұғаз кейін «Магеллан бұғазы» аталып кетті. Өйткені Магелланға Тынық мұхитының толқыны Атлант мұхитына қарағанда бәсең болды. Бірақ оның тұнықтығы шамалы еді.
Читать полностью »
Америго Веспуччи
Мұхиттың арғы жағындағы қазынасы мол, жаңа жерлер испандарды қызықтырды. Сол жерге барып орнығам дегендерге король 1497 жылдан бастап рұқстат берді. Бұл байлығы мол жерлерге көпестер, кедейленген дворяндар, үкіметке наразылар, айыптылар көшіп кетпекші болды. Король үш эквпедиция ұйымдастырып, көп адам жіберді. Солардың ішінде Колумб ашқан жерді көруге Америго Веспуччи де көруге аттанды.
Читать полностью »