Саясаттың негізгі мәселесі билік болғандықтан, саясатта билік теориясы үлкен орын алады. Билік саясаттың саяси институттар мен барлық саяси әлемнің мінін түсініп-білуге көмектеседі.

Шығыстың көрнекті ойшылы Ибн-Халдун (1332-1406) адамның басқа жан-жануарлардан ерекшелігі — ол билік үшін күреседі деген екен.

Ағылшын философы, қоғам қайраткері Бертран Рассель (1872-1970) физикада басты ұғым энергия болса, қоғамдық ғылымдарда негізгі ұғым билік болып табылады деген.

Американың әйгілі әлеуметтанушысы Талкотт Парсонс (1902 — 1979) экономпкалық жүйеде ақша қандай орын алса, саяси жүйеде билік те соншалықты орын алады деп тұжырымдаған.

Читать полностью »

Саяси жауапкершілік — саяси қызметтің салдары мен мәнін терең түсінуге негізделген, саясат субъектілернің моральді-психологиялық ұстанымы.

Басқа қоғамдық ғылымдардың ішінде саясаттанудың орны ерекше. Себебі, адамзат тарихында саясат негізгі рөл аткарды. Оның дұрыс-бұрыстығы, сайып келгенде, адамдардын, халықтардың тағдырымен тығыз байланысты. Мысалы, мемлекет агрессиялық, яғни басқыншылық соғыс саясатын жүргізсе, оның салдары бірнеше жылдарға созылатын қайғы-қасіретке соқтыратыны даусыз. Керісінше, мемлекет ғылыми дәлелденген тиімді бейбіт саясат жүргізсе, еліне қолайлы, халқына жайлы болары да белгілі.

Читать полностью »

Саясаттағы қалжың:

Саясаттағы қалжың — [ағылш. humour - көңіл-күй, таң- қалдырар жай] — маңызды және күлкілі жағдайды біріктіретін құбылыс қарама-қайшылығын бастан кешіру, адамдардың психикасына, эмоциялық күйіне ықпал ету тәсілі. Қалжың тек санаға ғана емес, сонымен бірге адамның мінезі мен темпераментін білдіретін психикалық қабілетіне де қатысы бар. Қалжың — маңызды құбылысты күлкілі және жетілмеген ретінде көре алу.

Читать полностью »

Саяси көшбасшының өзіне берілген жақтастарымен өзара қарым-қатынасының түрі; «патрон» мен төменде тұрған «клиентеллдік» (патрон қолынан «тамақтану») топпен қатынасы. Қатынастар қатаң сатылықпен ерекшеленеді әрі басқа жаңа мүшелер үшін жабық топ. Мұндай бейресми топты белгілі бір деңгейдегі көсем басқарады. Ал топ мүшелері оның жеке жетістіктеріне тәуелді. Клиентализм патриархалдық, жартылай патриархалдық және жартылай феодалдық қоғамдарға тән. Сонымен бірге ескі әлеуметтік-саяси жүйенің құлдырауы нәтижесінде пайда болған өтпелі түрдегі жаңа құрылымдарға да тән.

Читать полностью »

Саясаттағы компьютерлік-коммуникациялық технологиялар — XX г. екінші жартысында дамыған демократиялық мемлекеттер азаматтардың ақпаратқа қол жеткізу жолында екі төңкерісті бастарынан кешірді, соның нәтижесінде бұқаралық білім мен бұқаралық теледидар пайда болды. Саяси кеңістікті қайта құруда үлкен рөл атқарған ақпараттық саяси нарықты электронды БАҚ пайда болуы, саяси коммуникаңияда сүхбаттық тәсілдің пайда болуы, «электронды қауымдастықтың» қалыптасуы және т.б.

Читать полностью »

Саясаттағы ислам — ислам барлық болмыс пен фәни, адам өмі- ріндегі ең маңызды ұғымдардың бірі.

Читать полностью »

Саясаттағы интеллигенция — [лат. intelligenta - түсіну, intelligens - ойлаушы] — еңбек бөлінісі мен қоғамдық үйыммен анықталатын орынды алады. Өндірісті қатынастарының дамуына байланысты интеллигенция рөлі де артып отыр, ол саяси өмірдің маңызды факторына айналуда.

Саясаттағы интеллигенцияны екіге бөліп қарастыруға болады: жоғары деңгейде жіктелген жалдамалы жұмысшы күші және «еркін» ойлаушылар. Жалдамалы жұмысшы күш ретінде интеллигенция бүкіл саяси құрылымды қамтиды. Бұл — қызметкерлер, бюрократия, саяси партиялар мүшесі, идеологтар, элита өкілдерінің бір бөлігі. Сонымен интеллигенцияның бұл бөлігі қарама-қайшылықты жағдайда, себебі олардың сана еркіндігі саяси институттарға енулеріне байланысты корпорация заңдарымен шектеледі.

Читать полностью »