XIX ғасырдағы зұлым империяның отарлау саясатының елдегі залым істеріне қарсы күрестің әйгілі қолбасшылары Исатай мен Махамбет бастаған көтеріліске екі ғасырға жуық уақыт өтсе де қайран ерлердің қадірлі есімдері жалғасқан жұртының жадында әспеттеп сақталумен келеді. Ол ерлік тек ерлік емес еді, ол – анығында, халық алдында тұтас болу, елдің ері болу, арқа сүйер азаматы болу парызын жанкештілікпен өтеудің ерліктері еді. Сөйткен батырларды есте сақтау мақсатында атқарылған игілікті істер, сірә, аз емес секілді. Соның өзінде орны олқы анық бір нәрсе бар, ол – Исатай батырдың қаза болып, жерленген жері белгілі бола тұрса да, қазақы ұғымда – лайығымен «басы қарайтылмауы», жалпы ұғымда көрнекті белгі қойылмауы. Соңғы кездері мәселенің осы жағы «Ана тілі» газетінде және басқа бірқатар бұқаралық ақпарат құралдарында әңгімелене бастады. Әдетте, әркім де білгенін, естігенін айтуға ерікті. Бірақ мәселе – кімнің не айтқанында емес, түптеп келгенде, шындығы солардың қайсысы екендігінде. «Осымен байланысты ақиқаты – осы» деп нүкте қояйын деуден емес, мүмкіндігімше зерттеу, талдау, сұрастыру арқылы, осыдан он жыл бұрын облыстық «Ақтөбе» газетінде жарияланған «Ақырып теңдік сұраған» деп аталған материалыма назар аудартқым келді. «Ана тілі» газеті – оқырманға Исатай Тайманұлының батырлығы, тағдыры туралы тұшымды дүниелер ұсынып келе жатқан басылым. Осыған орай аталған мақаламды осы газетке ықшамдап жарияланғанды құп көрдім. Материал, салыстырмалы түрде – ескі, бірақ ол – тарих, ал тарихта көне де, жаңа да жоқ. Тек өткен уақыт қана болады. Бұл тұрғыдан алғанда аталған материал деректері ескіруге жатпаса керек. Осында есімдері аталғандар осы облыста еңбек етіп, өмір сүруде.

Читать полностью »