Жоспар:
1. Символдық мәліметпен жұмыс жасау тәсілдері.
2. Символдық мәліметтерді енгізу.
3. Мәліметтерді өңдеудің программалық қызметтері.

Қазіргі компьютерлердегі программалар кез келген символдық айнымалыларды толық өңдейді. Символдық мәліметтерді өңдеу символдық типті анықтайтын CHAR түйінді сөзі арқылы жүзеге асырылады. CHAR типіндегі айнымалының мәні компьютерде пайдаланылатын кез келген жеке символ болып, ол мәлімет өрнектеудің кодтық кестесінің белгілі бір мәніне сәйкес келеді. Әрбір символ 0 мен 255 арасындағы кез келген бір бүтін санмен бейнеленеді, ал оның негізі болып ASCII кодтары саналады. Оның 0-127 кодтарына сәйкес символдары әмбебап таңбалар болып табылады, оларға латын әріптері, тыныс белгілері, цифрлар, арифметикалық операция таңбалары және басқару символдары кіреді. Ал 128-255 кодтарына сәйкес символдар арнайы символдар мен ұлттық алфавит әріптері үшін қолданылады. Орыс, қазақ алфавитінің әріптері осы соңғы топта орналасады. Символдық немесе литерлік айнымалыға компьютер жадынан бір байт орын беріледі.

Читать полностью »

Жоспар:
1. Массивтерді программаға енгізу.
2. Жиындар, оларға амалдар қолдану.
3. Жазбалар туралы мәлімет.

ЭЕМ – нің көмегімен шешілетін мәселелердің көбі информацияның үлкен көлемдерін өңдеумен байланысты. Өңдеуге қолайлы болуы үшін информация көбінесе кестеге түсіріледі. Кестелер сызықты және тіктөртбұрышты болады.
Егер қандай да бір шама сызықтық кесте болса, онда кестенің элементтерінің типін, оның атын, бастапқы және соңғы реттік нөмірлерін беру керек.

Читать полностью »

Жоспар:
1. Қайталау құрылымының анықтамасы.
2. Цикл-үшіннің қызметі.
3. Цикл-әзірдің қызметі.
4. Цикл-дейіннің қызметі.

Циклдік программа – белгілі бір командалардың бірнеше рет қайталанып орындалуы. Практикада есептерді немесе мәселелерді шешкенде бір типті әрекеттерді осы әрекеттерді анықтайтын параметрлердің әр түрлі мәндерінде көп рет қайталау қажеттігі туады. Осындай әрекеттерді жүзеге асыратын алгоритмді циклдік, ал көп рет қайталанатын әрекеттер тізбегін цикл деп атайды. Циклдерді пайдалану жинақы программалардың көмегімен есептеулердің үлкен көлемдерін орындауға мүмкіндік береді.

Читать полностью »

Жоспар:
1. Сызықтық программалаудың операторларының қызметі.
2. Тармақтық программалаудың операторларының қызметі.
3. Таңдау операторының қызметі.

Паскаль программалау тіліндегі алгоритмнің сызықтық құрылымына енгізу, меншіктеу, шығару операторлары жатады. Мәліметтерді енгізу және шығару үшін, яғни адам мен компьютер арасында мәлімет алмасу мақсатында алдын ала анықталған input, output файлдары қолданылады. Программа берілген мәндерді input файлынан алады да, алынған нәтижені output файлына орналастырады. Стандатты енгізу файлы болып пернетақта, ал шығару файлы болып дисплей экраны саналады.
Паскаль тілінде мәлімет енгізетін оператор Read (Read ағылшынша оқу) арқылы анықталынады. Жалпы түрі:
Read(a1, a2,…,an);
Readln(a1, a2,…,an);
Readln;
Мұндағы a1, a2,…,an – айнымалы атаулары.

Читать полностью »

Дербес компьтерде құжаттарды жасау, өндеу үшін бірнеше бағдарламалар құрылған:

Microsoft Office Word

Microsoft Office Excell

Microsoft Office Publisher

Бірақ оның ішіндегі ең негізгісі күнделікті қолданып жүретін мәтіндік редактор Microsoft Word болып табылады. Бұл бағдарламада құжаттарды толығымен жасап шығару, өндеу, түзетулер енгізу, жою және т.б. мүмкіншіліктер толығымен қарастырылған.

Читать полностью »

Ақпараттарды құжатта сақтауға байланысты кез-келген басқарушылық қызмет және кез-келген басқарушылық шешім міндетті т үрде құжаттық нысанада тіркеледі.

Егер құжатты жасау әдетте құрылымдық бөлімшелердің басшылары мен мамандарының функциялары болып табылса, онда оларды рәсімдеу, тәртіп бойынша, хатшыға немесе басқарманың құжаттық қызмет ету (БҚА) қызметіне тапсы-рылады.

Бүгінде компьютер құжаттарды жасаудың және сараптау-дың негізгі құралы б.т.

Читать полностью »

Жоспар:

1. Алгоритмдерді Паскаль программалау тілінде кескіндеу.
2. Программаның орындалу тәртібі.
3. Операторлар қызметі.

Алгоритмдердің программалау тіліндегі кескіні программа деп аталады. Тілдің операторлары компьютерге әрекеттерді орындауды нұсқайтын алгоритм командалары болып табылады.
Шамалардың белгіленген типтерін ескере отырып, Паскальдағы программаның құрылымын қарастырайық:

Читать полностью »