Жоспар
1. Сақтандырудың экономикалық мәні және  қызметі
2. Сақтандырудың жіктелуі
3. ҚР-дың сақтандыру ісін ұйымдастыру

Читать полностью »

Қазақстан Конституциясы – бұл заң қарпінде өрнектелген жалпыұлттық идея. Ол біздің ата-бабаларымыздың көптеген ұрпақтарының азаттық және өз тағдырын өзі шешу мүмкіндігі туралы, билік барша халықтың мүддесіне қызмет ететін мем­лекет туралы, бүкіл әлемге белгілі әрі құр­мет­телетін тәуелсіз ел туралы арман­дарының осы заманғы құқықтық түсінік­те­рін бейнеледі.

(Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев, ҚР Президенті)

Читать полностью »

«Қазақстан-2030» Стратегиясына сәйкес әлеуметтік-еңбектік қатынастар саласын жетілдіру Қазақстанның  дамуының маңызды бағыттарының бірі болып саналады [1]. Мемлекеттік саясат халықтың жұмыспен қамтылуын көтеруге, лайықты жалақыға, қауіпсіз жағдайларды қамтамасыз етуге және еңбекті қорғауға бағытталған. Сол себепті де нарықтық қатынас жағдайында қызметкерлердің еңбек ақысын  дұрыс төлеу негізгі рөл ойнайды. Президенттің соңғы жолдауына cәйкес: «Жалақының орта айлық көрсеткіші 5 есе,  ал зейнетақының орташа өлшемі 3 есеге өсті.  Күнкөрістің ең төменгі деңгейінен аз  табысы бар халық саны 4 есеге азайғаны атап көрсетілді (50 % дан 12%)» [2]. Нарықтық жағдайда еңбек ету барысында түрлі экономикалық түсініктердің, тәртіптердің  мағынасы өзгерді. Бұл жалақыға  да қатысты. Еңбекақы- бұл жұмысшының біліктілігіне, атқарылған жұмыс шарттарының саны мен сапасының қиындығына байланысты еңбегіне ақы төлеу, сонымен бірге өтемдік және ынталандыру сипатындағы төлемақылар. Ал жұмыс беруші үшін еңбек өндіріс факторының бірі болса, жалдамалы жұмысшылардың еңбекақысы өндіріс шығындары элементтерінің бірі болып табылады.

Читать полностью »

Азық – түлік шығаратын кәсіпорындардың маркетингтік бөлімі атқаратын міндеттерді «Golden Grain» агроөнеркәсіптік корпорациясының мысалында түбегейлі қарастырайық. Барлық аумақты қадағалайтын менеджер барлық аймақтық өткізу рыноктарында компания бизнесі пайдалығының дамуына ықпал етеді; тиімді және тікелей жарнама қолдану кезінде нарықта сату көлемімен кәсіпорын өнімінің жеткілікті қамтамасыз етеді; аймақтық менеджерлер жүргізілген сатуларды үйлестіреді; нарық нарығы мен бәсекелесті қадағалайды.

Оның негізгі міндеттеліктеріне ентіндер: аймақтық менеджерлермен жұмыс жасау (олардың әрқайсысына жұмыс өрісін анықтау), сату көлемін аймақтық менеджерлер арасында бөлу; әрбір аймақтық менеджер үшін жұмыс нобайын құру; оған кіретіндер; нарықты игеру, оны тереңдету және кеңейту, клиенттермен жұмыс шарттарын құру, компания заңгерімен мәмлені үйлестіру, өнімге төлемді бақылау мен компанияға баға саясатын қадағалау, аймақтық менеджердің көрсету бойынша делдардарды (дестребьюторлар) таңдау, сатудың әр апталық ретін (графиктерін құру.)

Читать полностью »

Нарық жағдайында кәсіпорынның өміршендігінің кепілі мен жай – күйінің орнықтылығының негізі оның қаржы тұрақтылығы болып табылады. Ал ақша қаражатын еркін орын алмастыра отырып қолданып, тиімді пайдалану жолымен өнімді өндіру мен сатудың үздіксіз процессін қамтамасыз ете алатын өзінің қаржы рессурстары жағдайын көрсетеді.

Кәсіпорынның қаржы тұрақтылығын бағалау, объективті, ғылыми негізделген және үйлесімді басқару, өндірістік, әсіресе қаржылық шешімдер қабылдау үшін оның қаржылық жағдайын талдау қажет. Тек терең және ұқыпты талдау негізінде ғана оның қызметін объективті бағалап, кәсіпорынның қаржылық тұрақтылығын нығайту немесе жақсарту және оның іскерлік белсенділігін арттыруға бағытталған басқару шешімдерін қабылдау үшін, басшылыққа нақты ұсыныстар беруге болады.

Читать полностью »

«Ақсай» нан өнімдерін өндіретін комбинатты – тағам өндірісінің қуатты отандық кәсіпорны. Комбинаттық жобасын «Казгипромицпром» институты орындап, 1987 жылы «Алма-Атыпромстрой» тресті құрылысын жүзеге асырған. Комбинаттың жобалық қуаттылығы тәулігіне 21 тонна тоқаш және 142 тонна нан өнімдерін шығаруға есептелген.

1988 жылдан бастап қалыпқа салынған бидай наны, қара бидай, бәтір наны, бәліш, ірі және ұсақ дөңгелек тоқаштар мен тәттітаяқшаларды өндіру үшін 12 технологиялық пештер орнатылып нан және тоқаш өнімдерін өндіру игеріле бастады. 1988 жылдың III – ші тоқсанында комбинат өндіріс қуаттылығының 70 пайызға игерді.

Читать полностью »

Өндірістің басты көрсеткіштерінің бірі болып өндіріс ритмділігі саналады. Ритмділік сөзінің негізінде есепті кезеңдегі бірдей уақыттағы өнім шығарудың бірқалыптылығы саналады.

Шаруа қызметін жүргізуші субъектінің бірқалыпты жұмыс істеуі өнімді өндіру мен өткізудің, сапасын көтеру және өзіндік құнын төмендету мен пайданың өсуіне маңызды шарт болады. Бірқалыптылық еңбек пен өндірістің рационалды ұйымдастырылуына көз жеткізеді. Бірқалыпты емес жұмыс керісінше барлық экономикалық көрсеткіштерді төмендетеді: өнім сапасы төмендейді, аяқталмаған өндірістің көлемі көбейеді, жоспардан тыс қоймадағы өнімнің қалдықтарының пайда болуы, капитал айналымының баяулауы, келісімшарттар және жабдықтау-келісімдер орындалмайды. Дер уақытында жеткізілмеген тауар үшін оған түсетін төлемақы да уақытылы түспейді және еңбек ақы қорына артық шығын түседі. Мұның кесірінен өнімнің өзіндік құны өседі, пайданың түсуі мен қаржылық жағдай төмендейді.

Читать полностью »