ЖОЛАУШЫЛАРДЫ ТАСУ 

     Жүк автомобилінің кузовында жолаушыларды тасымалдауға «С» санатындағы көлік құралдарын басқару құқығына куәлігі (кабинадағы жүргізушіні қоса алғанда 8 адам-нан артық тасымалдау кезінде) осы санаттағы көлік құралын басқаруда 3 жылдан артық стажы бар жүргізушілер жіберіледі.

Автобустармөн, шагын автобустармен жолаушылар тасымалдауға жасы кемінде жиырма бірде, тиісті санаттагы жүргізуші куәлігі бар жүргізушілер-ге руқсат етіледі.

Жолаушылар мен багажды тасымалдау үшін пайдаланылатын автобус-тар мен шагын автобустар Қазақстан Республикасының техникалық регла-менттерінің талаптарына және стандарттарына сәйкес болуы тиіс.

Такси ретінде тасымал үшін арнайы басқарылатын, оның ішінде толық қолымен, сондай-ақ оң жақтан басқарылатын автокөлік қуралдарын пайда-лануга тыйым салынады.

Жолаушыларды борттық платформасы бар жүк автомобилінің кузовында, егер ол негізгі ережелердің 4-тармағының талаптарына сәйкес жабдықталған болса, тасымалдауға рұқсатетіледі.

Жүк автомобилінің жүрпзушісі жол жүрер алдында жолаушыларға міну, түсу және кузовта орналасу тәртібі туралы түсіндіруге; қозғалыс кезінде тұруға және бортқа отыруға тыйым салынғандығы туралы ескертуге тиіс.

Қозғалысты жолаушыларды қауіпсізтасымалдау шаралары қамтамасыз етілгендігіне көз жеткізілгеннен кейін бастауға болады.

Борттық платформасы бар, жолаушылар тасымалдау үшін жабдықталмаған жүк автомобилінің кузовында жүруге, олар борттың деңгейінен төмен орналасқан орындықтармен қамтамасыз етілген жағдайда ғана, жүкті алып бара жатқан немесе жүк әке-луге жіберілген адамдарға рұқсат етіледі.

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2009 жылгы 26 қаңтардагы № 47 қаулысымен алынып тасталды.

Жүргізуші жолаушыларды отырғызуды және түсіруді көлік құралы толық тоқтағаннан кейін жүзеге асыруға, ал қозғалысты есікгер жабық күйінде бастауы және оларды толықтоқтағанға дейін ашпауға міндетті.

Жолаушыларды:

автомобильдің (борттық платформасы немесе бүркемелі кузовы бар жүк автомобильдерінің кузовында жолаушыларды тасымалдау жағдайларынан басқа), трактордың, ездігінен жүретін машинаның кабинасынан тыс, жүк тіркемесінде, жүк мотоциклінің кузо-вында және мотоцикл конструкциясында отыруға арналған орыннан тыс; көлік құралыныңтехникалық сипаттамасында көзделгеннен, 12 жасқа дейінгі балаларды санамағанда, жоғары санда. Мұндайда көлік құралының нақты салмағы дайындаушы кәсіпорын белгілеген рұқсат етілген ең жоғары масса көлемінен аспауы тиіс және 12 жасқа дейінгі балалар саны жолаушыларға арналған отыратын орын санынан аспауы керек; мотоциклдің артқы орындығында мас күйінде; жүк автомобилінің кузовында отыру үшін жабдыкталғаннан жоғары санда тасымал-дауға тыйым салынады. 12 жасқа дейінгі балаларды тасымалдауға тыйым салынады: мотоциклдің артқы орындығында; балаларға арналған үстап түру қүрылғысы болмағанда, жеңіл автомобильдің алдыңғы орындығында. Бүл тыйым салу жеңіл автомобиль негізіндеп жолаушы жүк автомобильдеріне және жүк автомобильдеріне қолданылмайды.

Блпалар топтарын уйымдастырылган түрде тасымалдау кемінде екі есігі бар, техникалықжай-күйі Автомобиль көлігімен жолаушыларды жане багажды тасымалдау ережелерінде белгіленген талаптарга жауап беретін авпюбустармен жүзеге асырылады, онда міндетті түрде ересек (18 жастан жоі .ірі.і) іпесіп жүруші болуы тиіс.

Автобустар балалар топтарын уйымдастырылган түрде тасымалдау кезінде сары түсті жарқылдауық маякпен жабдықталуга тиіс. Бул автобус-тардың алдына жане артына «Балалар тасымалы» деген тану белгісі орна-тылуы тиіс.

Балалар топтарын уйымдастырылган түрде тасымалдауга жасы кемін-де жиырма бесте, тиісті санаттагы жүргізуші куәлігі жөне кемінде бес жыл еңбек өтілі бар жүргізушілерге руқсат етіледі.

Автобус шанагында тасымалданатын балалардың саны орындық саны-нан аспауы тиіс.

Қала сыртындагы жолдарда балаларды тасымалдайтын екі және одан да квп автобустар легімен жол полициясының арнайы автомобильдері ілесіп жүруге тиіс.

ЖҮК ТАСЫМАЛДАУ 

            Жүк тасымалдау осы мақсатқа арналған көлік қүралдарымен және көлік қүралдарының қүрамдарымен жүзеге ысырылуы тиіс.

Автобустарда қол жүгін қоятын бөлімшеден тыс орында жүкті, оның ішінде қол жүгін тасымалдауға тыйым салынады.

Тасымалданатын жүк пен жолаушылардың массасы, жүктемені осьтер бойынша бөліп орналастыру осы көлік құралы үшін дайындаушы кәсіпорын белгілеген көлемнен аспауы тиіс.

Жүргізуші қозғалысты бастар алдында және қозғалыс кезінде олардың құлауынан, қозғалысқа кедергі тудыруды болдырмаудан сақтану үшін олардың орналасуын, бекітілуін, жабылуын және жай-күйін бақылап отыруы тиіс.

Жүктасымалдауға мынадай жағдайларда, егер ол: көлік құралының санатына және түріне сәйкес келсе; жүргізушіге шолуды шектемесе;

басқаруды қиындатпаса және көлік кұралының орнықтылығын бұзбаса;

сыртқы жарық приборларын және жарық шағылыстырғыштарды, тіркеу және айырым белгілерін келегейлемесе, сондай-аққолмен берілетін сигналдарға кедергі жасамаса;шу туғызбайтын болса, жолды және қоршаған ортаны шаңдатпаса, ластамайтын бол-сажол беріледі.

Егер жүктің жай-күйі мен орналасуы аталған талаптарды қанағаттандырмаса, жүргізуші аталған тасымалдау ережелердің бұзылуын жоюға, егер жою мүмкін болмаса — әрі қарай қозғалысты тоқтатуға міндетті.

Арттан және алдынан1 мартық немесе бүйірден келемдік оттардың сыртқы шетінен0,4 мартық шығып тұратын жүктер немесе келік құралының келемінен шығып тұратын бөліктер «Ірі көлемді жүк» айыру белгілерімен, ал тәуліктің қараңғы уақытында және жеткіліксіз көріну жағдайларында, бұдан басқа, алдынан — фонарьмен немесе ақ түсті жарық шағылыстырғышпен, артта — фонарьмен немесе қызыл түсті жарық шағы-лыстарғышпен белгіленуі тиіс.

Ауыр салмақты, ірі келемді және қауіпті жүктерді тасымалдау, жүкпен немесе жүксіз көлемдік елшемі ені бойынша — 2,55 м-ден (2,6 м- изотермиялық қораптар үшін), жүріс бөлігінің бетінен биіктігі бойынша — 4 м-ден, автопоездың (бір тіркемені қоса алғанда) ұзындығы бойынша — 20 м-ден асатын не көлік құралының көлемінен 2 м-ден астам артқа шығып тұратын жүгі бар келік құралының қозғалысы, сондай-ақ екі және одан көп тіркемелері бар автопоездардың қозғалысы Қазақстан Республикасының Үкіметі бекітетін арнайы ережелерге сәйкес орындалуы тиіс.

Көлік құралы қауіпті жүктерді тасымалдау кезінде — «Қауіпті жүк»;

«Негізгі ережелердің» 8-тармағында кезделген жағдайларда — «¥зын елшемді келік құра-лы» деген айырым белгілерімен белгіленген болуы керек.