Скачать/Жүктеу
Әртүрлі өнеркәсіп орындарының, фирма, мекемелердің компьютер арқылы ақпарат алмастыру үшін, жергілікті торап қала, облыс, аймақ ішінде байланыстырады, ал анағұрлым ірі тораптарда ақпарат телефон, радио немесе спутник канал байланысы арқылы беріледі. Ірі жергілікті торапең біріншіден ауқымды біріктіріледі. Ауқымды торап ел, континент, планета көлеміндегі компьютерлерді байланыстырады. Мемлекеттің ғылыми орталықтарын, авиажелілердің арнайы тораптары, банктік тораптарды байланыстыратын тораптар ауқымды болып келеді. Ауқымды торапты функцияландыру басқару орталықтарын қуаттайтын – административті мақсаттарда ғана жұмыс істейтін арнайы компьютерлер болады. Олар компьютер тораптарының жұмыс істеу қабілетін тексереді, торапты ұлғайтады немесе кішірейтеді, есеп жүргізеді, пайдаланушыларға тораптың қорлары жайында ақпарат береді. Пайдаланушылар тораптың басқа абоненттерімен арнайы коммуникациялық программалық қамтамасыз ету арқылы бір-бірімен араласады.
Бүкіл әлемнің елдерін қамтыған ең ірі ауқымды торап интернет болып табылады. Ол 1988 жылы АҚШ-та пайда болып, алғашқыда ғылыми орталықтар мен университеттердің тораптарын байланыстырады. Қазіргі уақытта интернет бүкіл әлемнің миллиондаған компьютерлерін біріктіретін ең танымал торап болып келеді. Интернетке қосылып сіз мысалы, АҚШ конгресінің кітапханасының, Токио, Нью-Йорк университеттерінің анықтамалық ақпаратына шолу жасауыңызға болады.
Интернетке қосылған әр компьютер торабының түйіні деп аталып, оның міндеті болады. Үнемі торапқа қосылып тұратын компьютер сервер деп аталады. Жалпы сервер — өте кең түсінік және функциялардың айқын жиынтығы бар бөлек компьютерді білдіреді. Сонымен бірге айқын операцияларды жүргізетін программаны білдіруі мүмкін. Айырықша рольді интернетке кіруді қамтамасыз ететін қашықтау қамсыз ететін серверлері атқарады.
Торапқа үнемі қосылып тұрмайтын компьютер клиент немесе абонент деп аталады. Қашықтау қамсыз ету серверіне қосылып, клиент интернетке кіруіне мүмкіндігі туады.