ИСПАНИЯ ЖУРНАЛИСТИКАСЫ


Скачать/Жүктеу

Испанияның мерзімді баспасөзі көп уақытқа дейін Еуропа елдерінің баспасөзінен артта қалып келді. Оның себебі елдегі инквизицияның жалпы рухани өмірге катаң бақылау жасауынан еді. Алайда бұл елдегі алғашқы типография ХҮ ғасырдың 60-шы жылдары пайда болып, онда бірінші басылған кітап 1468 жылы Бартоломейдің «Грамматика» деген еңбегі болатын. Алғашқы газеттің шығуы Хуан Австрийский деген кісінің есімімен байланысты. Ол 1661 жылы «Гасета нуэва де Мадрид» Деп аталатын газетті басып шығарды. Аталған басылымның 2 жыл бойы 8 беттен тұратын 20 нөмірі шықты. Тек ХҮШ ғасырдың екінші жартысында ғана мерзімді басылымның саны өсе бастады. 1753-ші жылы күнделікті шығатын бірінші газет «Диарио де Мадрид» (Мадрид газеті) басылып шықты. Бірақ оған материалдардың жетіспеуінен көбіне оқырмандардың өлеңдері, жұмыс істеуге шақырған хабарландырулар, сондай-ақ сатылатын заттар мен жануарлар туралы жариялап отырды. Содан көп кешікпей 1790-шы жылдары «Диарио де Барселона», «Диарио де Валенсия», «Диарио де Мурсиа», «Диарио де Сарагоса» деген газеттер аз ғана уақыттың ішінде пайда болды. Ал 1837 жылы баспасөз туралы елде жаңа заң қабылданып, газет шығарушыларға талап қойылды. Соған сәйкес басылым иелері өз газеттерін таратпай тұрып, оның екі данасын жергілікті үкіметке көрсетіп алуы тиіс болды. Себебі материалдары «қоғамдық тыныштыққа қауіп төндіретін болса» газетті халыққа таратуға тиым салатын.

Сол кездері революциялық журналистикада Марьяно Хосе де Ларры есімді қаламгердің публицистикасы маңызды орын алды. Ол сыншыл реализмді өркендетіп, Испан журналистикасында революциялық демократизмнің көшбасшысына айналды. Ал 1870-ші жылдары елде ғылыми социализмге арналған «Ла Эмансипасьон» деген орган пайда болды. Бұдан соң XX ғасырдың басында елде таптық шайқастар орын алып, соған байланысты жаңадан коммунистік баспасөздер өмірге келді. Мәселен 1920 жылы «Эль Коммуниста» газеті шықты. Бірақ бұл газет талай рет конфискацияға ұшырады. Екінші бір коммунистік газет «Ла Анторча» деп аталып, көбіне ғылыми социализмнің теориясы туралы жариялап, Советтік Россияны қолдап отырды. Мұнан соң еңбекшілерге арналған «Мундо овреро» (Жұмысшылар әлемі) деген апталық басылым да жарық көрді. Осындай коммунистік баспасөзде 1930-шы жылдары Хосе Диас, Долорес Ибаррури, Висенте Урибе сияқты көрнекті публицистердің материалдары жарияланып тұрды. Коммунистік баспасөздің полиграфиялык. безендірілуі мен әртүрлі жанрларда жазуы және жоғары кәсіптік деңгейі басқа бағыттағы басылымдардан асып түспесе, кем болмайтын. Бірақ фашистік диктатураға байланысты, елде-қырық жылға жуық уақыт баспасөзді қудалап, басып тастауға тырысты. Испания коммунистік партиясы жасырын жұмыс істеуге көшті. Мысалы «Мундо обреро» деген газет 1939 жылдан 1976 жылға дейін жасырын түрде шығып тұрды. Ал тек 1978-1980 жылдары ғана күнделікті шығуға мүмкіндік алды, қазір бұл газет апталық жексенбілік газет ретінде шығып тұрады.
Жалпы, Испанияда диктатураның әсерінен баспасөз Еуропаның басқа елдеріндей кең қанат жая алмады. Бұған финанстық жағдай да өжептәуір әсер етті. Сөйтіп 40 миллион тұрғыны бар елде 120 күнделікті, 72 жергілікті және 30 шақты әкімшілік орталықтан шығатын газет бар. Бұл әрине, аз екені белгілі және газеттердің тиражы да көп емес. Бюджеттен баспасөзге бөлінетін қаржы тапшылық етеді. Ал бөлінген ақша көбіне информациялық агенттіктерге беріледі.
Сондай-ақ елдегі журналистикаға қойылатын талап бойынша тек тиісті дипломы бар журналистер ғана кәсіби маман болып саналады. Ал дипломдық дәрежеге жетпейтін әртүрлі құжаты ғана бар 2 мыңдай журналистік жұмыста жүргендердің жағдайы онша емес (Мысалы, курс оқығаны туралы куәлік, анықтама, лицензия т.б.). Испан газеттерін үш топқа бөлуге болады: 1. тәуелсіз (жеке газеттер). 2. партиялық. 3. мемлекеттік.
Жекеше газеттердің акциясы монополистерге тәуелді болып келеді. Ал мемлекеттік газеттер өкіметке бұрынғы франкистер режимінен ауыстырылып, ие болды. Қазіргі кезде Испанияда әртүрлі саяси партиялардың өз органдары бар. Сонымен бірге кәсіподақ ұйымдары мен жастар ұйымдарының өз газеттері бар. Ал ең ірі газеттерді атайтын болсақ, олар мыналар: «Вануардиа» (Авангард) күнделікті шығып, либералдық бағыт ұстайтын газет, «Интервью»- бұл суретті әрі көңілді материалдар жариялайтын апталық, «Паис» (Ел) — интеллектуалдық оқырмандарға арналып шығатын басылым. Журналдарға келетін болсақ, жағдай жақсы деуге болады. Елде 900-дей апта және ай сайын шығатын журналдар бар. Олардың ішінде 20-сы саясатты, 75-і экономиканы, 100-і медицинаны, 30-ы мәдениетті, әдебиет пен өнерді жазып тұрады. Әртүрлі салаларды қамтитын осындай журналдардың жалпы тиражы 11 миллионнан асады.


Скачать/Жүктеу

Комментировать

Вам необходимо войти, чтобы оставлять комментарии.




1Referat.kz сайтында кез-келген тақырыпқа мәліметтер, қазақша рефераттар, курстық жұмыстар жинақталған. Барлық мәліметтер тегін. Керек мағлұматты Жүктеп (Скачать) немесе Көшіріп (Скопировать) ала аласыз.

Наш сайт — это огромная Коллекция рефератов, курсовых работ, дипломных работ. Все материалы на сайте бесплатные. Нужную работу вы можете, скачать или скопировать.
Сайт картасы