Скачать/Жүктеу
Трансформаторлардың ағымдық жөндеуікелесі мерзімдерде жүргізіледі: орталық бөлетін станциялардың трансформаторларын -жергілікті нүсқаулықтар бойынша, бірақ, жылына кемінде бір рет; қалғандарын — қажет болуына қарай, 3 жылда 1 рет.
Подстаниялардың трансформаторларының күрделі жөндеуі пайдалануға берілген соң 6 жылдан соң, жүргізеді, ал қалған жөндеулер трансформаторлардың өлшемдерінің нэтижелері мен жағдайына байланысты қажет болғанда жүргізіді.
Ағымдық жөндеудің көлеміне келесі жүмыстар кіреді: сырттай тексеру жэне зақымдарды жою, оқшаулар мен бактерді тазалау, кеңейткіштен лайды алып тастау, майды қүю және майды көрсеткішті тексеру, термосифоды сүзгішті тексеру жэне қажет кезде сорбентты ауыстыру, сақтандырғыштың жағдайын, циркуляциялық түтіктердің, дәнекерлегіш жіп, фланцті тығыздаудың жағдайын тексеру, профилактикалық сынақтар жэне өлшеулер жүргізу.
Күрделі жөндеудің көлеміне ағымдық жөндеу мен қарастырылған
барлық жүмыстар кіреді, сонымен қатар, орамды, магнит өткізгішті жөндеу,
орамдардыңконтактты қосылыстарының кернеуге қосатын жағдайын
тексеру, олардың контакттері мен қайта қосатын механизмдерін жөндеу,
трансформатордың багының, кеңейткіш пен түтікті өткізгіштердің де багын
тексеру…..
Трансформатор жүмыстан апаттық жағдай болғанда келесі шарттарда істен шығырылады:
‘…,— ішкі_жағы қатты шытынағанда, ол электрлік разрядтан немесе біркелкі емес шудан болуы мүмкін;
- қалыпты жүктеу мен салқындатуда қалыпсыз жэне қатты түрақты
қызғанда;
— кеңейткіштен май шашырағанда немесе түтін шығатын түтіктік диафрагмасы бүзылғанда, май аққанда жэне оның деңгейі рүқсат шектен төмендегенде; ….
….,„—. майдың химиялық талдауынан қанағаттанарлықсыз нэтижелер алғанда. …….. …….
Орамдардың оқшауларының ескіруі жэне майдың ылғалдануы, трансформатордың орамдарында корпусқа және фаза аралық ток қашуға алып келеді, бүл трансформатордың қалыпсыз шуда жүмыс жасауы мен білінеді.
Трансформатордың біріншілік орамындағы үшбүрыш-жүлдыз, үшбүрыш-үшбүрыш жэне жүлдыз-жүлдыз схемасы бойынша қосылған үзілу екіншілік кернеудің өзгергіш алып келеді.
Жүргізілетін жөндеу жүмыстарының көлемін анықтау үшін трансформаторлардың ақауларын айқындайды, ол оның бөліктерінің зақымдалуының сипаты мен дәрежесін білу бойынша жүмыстардың кешені болып табылады. Ақауларды анықтаудың нэтижесі негізінде трансформаторды қажетті жөндеу көлемі мен зақымдалу өлшемі мен себептері анықталады. Осымен бір уақытта жөндеу жүргізу үшін қажетті материалдар, қүрал-саймандар анықталады.
Кесте. Трансформатордың цалыпсыз гуілдеген кезінде оның
_______ жарамсыздыгын білдіретін сипаттамасы._______
Істен шығудың мүмкін болатын себептері. |
Істен шығуды анықтау жэне жою. |
Қақпақтарды қатыратын жэне басқа детальдардың болттарын босату
(кеңейткіш жэне т.б.) Трансформатор жоғарғы кернеулі күйде жүмыс істейді. Магнитөткізгіштегі жіктердің престелуінің айнуы. Магнитөткізгіш шихтасының престелуін босату. Магнитөткізгіштің шеткі листтерін дірілдету. Трансформаторды артық жүктеу. Фазалардың, орамдардың орамамаларының арасындағы ток қашу. |
Барлық болттарды тексеріп, тарту. Кернеу ауыстырғышты белгілі бір жерге қою үшін орнату. Тік шпилкалардың босауы. Магнитті өткізгіштерді қайта көрсету,магнитөткізгіштіңжоғарғы жэне төменгі жіктеріндегі төсеніштерін ауыстыру. Престеу болттарын жэне шпилкаларын тексеріп, босағандарын тарту. Магнитөткізгіштің листтерін ауыстыру, жүктеулерді тексеру. |
Істен шығу белгілері. | Істен шығудың мүмкін болған себептері. |
Істен шығуды анықтау және жою. |
Трансформато
рдың қызуы. Орамдардың корпусқа тиюі, ВН и НН орамдарының арасындағы немесе фазалардың арасындағы. Трансформа- торлардың |
Артық жүктелген
трансформаторлар. Трансформатор түрған бөлмедегі ауаның темпаратурасының жоғарылығы (ыстық) Трансформатордың майының деңгейінің түсуі. Трансформатордың ішіндегі зақымдану, ток қашу, қысқа ток |
Прибордың көмегімен артық жүктеуді анықтау немесе тэуліктегі токтың графигін алу. Артық жуктеуді басқа трансформаторлар қосу арқылы жою немесе аз түтынушыларды сөндіру. Бөлменің температурасы 8-10°С асқанжағдайда 1,5-2м ара қашықтықта бөлменің желдетілуін жақсарту. Майдың деңгейін толтыру. |
соң магнитөткізгіштің жағдайын тексереді, қүрастыру тығыздығын, шихтовканың сапасын, ермовты арқалықтардың мықтылығын, оқшаулағыііі гильзалардың жағдайын, шайбаларды, покладкаларды, гайкалардың тарту дәрежесін, шпилкаларды, тарту болттарын, жерсіндіру жағдайын.
Ерекше көңілді орамдардың жағдайына аудару керек. Магнит өткізгіштердің ажырап кетпеуін, оармдардың отырғызу беріктілігі, зақымдану іздерінің болмауын, шығу жерлерін қосылуларының ақауларының болмауына көңіл аудару керек.
Қүрастыру, тексеру және трансформаторларды сынактан откізу. Дәнекерлеу трансформаторларының ерекшеліктері.
Қүрастыру — трансформаторларды жөндеу кезіндегі ең соңғы операция келесі операциялардан түрады:
— ойыс бөлігін бакке орналастыру;
….. — отводтарды фарфорлы вывоттарға қосу;
- трансформаторлардың қақпағын ронына қою жэне тығыздау.
Қақпағын жаппай түрып, барлық отвоттарды байланыстары мен фар -
форлы выводтарға косады. Ойыс бөлігін бакке орнатқан соң қақпағын жауып болт пен қатырады. Жиналған трансформаторға май қүяды. Майдың температурасы да дэл сердечниктің температурасындай болуы тиіс.
Барлық трансформаторлар жөндеуден өткен соң, бақылаудан, сынақтан өтуі тиіс, олардың соңғы мақсаты жөндеудің сапасын тексеру, дұрыс құрастырылуын, техникалық сипаттамаларының сэйкестілігін, стандарт бойынша талаптарға сай келуін тексеру болып табылады.
Трансформаторларды күрделі жөндеуден өткеннен кейін химиялық анализ жүргізеді жэне майдың электрлік беріктігін тексереді, жоғарғы кернеулі күйде ауыспалы токқа сынайды, тоқтап түрған кездегі токтың жоғалуын анықтайды, орамдардың омдық кедергілерін анықтайды, қосылу топтарын жэне трансформация коэффициентін тексереді, орамдардың оқшауларының кедергісін өлшейді және орамдардың түрақты тоқтағы кедергісін, тарту болттарының оқшаулығын тексереді, бактердің май жібермейтіндігін анықтайды, қысымның шамасын тексереді, қызып кетуге сынаққа тексереді, аяқастынан болған токқашу кезіндегі динамикалық жэне термиялық шыдамдылыққа сынау, трансформаторларды қүрастырылған күйінде сынақтан өткізеді.
Дәнекерлеу трансформаторыныц және ток реттегіштердің жөндеу
ерекшеліктері.
Электр монтаждау жүмыстарын жүргізуде дэнекерлеу аппараттары кеңінен қолданылады. Ең бір элсіз жағы дэнекерлеу трансформаторының клеммасы болып табылады.
Болттың қосылыстағы элсіз байланысы үлкен дәнекерлеу тогы мен бірге қосылыстарды қыздыруға экеліп соғады, одан кейін трансформаторлардың орамдары да қызады. Көп қызудың эсерінен болттың қосылыстары бүзылады, орамдардың оқшаулары бұзылады, соңында трансформатор істен шығады.
Бұл тіректер катушкалардың оқшаулығын соққылардан сақтайды жэне механикалық зақымданудан сақтайды, қызмет етуін ұзартады, жөндеу аралығының кеззеңін ұзартады.
Дәнекерлеу трансформаторлардың жэже реттегіштерінің жұмыс жасау кезіндегі пайда болатын негізгі бұзылулары:
а) реттегіш орамдардың орамаларындағы ток қашу (трансформатор
артық ток қабылдайды) жөндеу үшін трансформатордың котухын шешеді
жэне орамдардағы токқашуды жояды;
б) алғашқы орамдардың орамалық токқашуы;
в) ішкі қозғалтқыш пен пружинаның тартылысын босату;
г) реттегіштердің зақымдарының арасындағы токқашу;
.,„__ д) байланыстардың нашар қосылуының нэтижесінде қосылыстар
қызады. Жөндеу кезінде бұзылған жерлерді жоюды.
Кешенді бөлетін цондыргылар мен подстанцияларга техникальщ цызмет корсету және жондеу.
Бөлменің еніне қарай РУ мен КРУ шкафтарының санына байланысты оларды бір жақты жэне екі жақты қызмет көрсету мүмкіндігіне қарай орналастырады, сонымен бірге шкафтарды бір қатар және екі қатарлы етіп орнатады. Шкафтарды бір қатарлы етіп жэне оларға бір жақты қызмет көрсету кезінде КРУ қабырғаға байлап, 1м қашықтықта орнатады, ал дэліздің ені 1,8м кем болмауы тиіс. Шкафтар екі қатарлы орналасқанда бір жақты қызмет көрсету кезінде жалпы дэліздің ені 2,5м кем болмауы керек. Екі жақты қызмет көрсететін кезде дэліздің ені шкафтың арт жағынан 0,8 м-ден кем болмауы керек. РУ бөлмесінде жөнделетін арбаны орнату үшін орын қарастырылады.
Бүдан басқа келесі жағдайларға назар аударады:
- КСА мен КСУ қозғалтқыштары мен контакттарының
- КРУ арбасы жағдайындағы сигнализацияның дүрыс жүмыс жасауы;
- сөндіргіштің пружиналы жэне майлы буферінің;
- механизмдердің қажалатын бөліктеріндегі майланудың болуы; тексеру кезінде, сонымен бірге бөлменің жағдайын, есіктердің, құлыптардың, жылу жүйесінің, желдетудің, жарықтанудың, жерсіндіру
тізбегінің, қорғаныс қүралдарының болуын тексереді. Барлық байқалған ақаулар мен бүзылуларды ақау журналына жазылады. КРУ корпусында арба жылжығанда: арбаны жүмыс жағдайынан шығару кезінде сөндіргіштің өшірілуіне көз жеткізу қажет; арбаны сүйретіп алып шыққан кезде оны ажыратқыштың толық сөнген жағдайына жеткізу керек жэне сүйреп алып шығу механизмінің фиксация сенімділігін тексеру қажет. КРУ шкафтарының ағымдық жөндеулері қажет болған кезде жүргізіледі. КРУ күрделі жөндеуден эр үш жылда бір рет өткізеді.
Ағымдық жөндеу кезінде арба мен корпустың болттық қатырулары мен контакттың қосылыстарының жағдайын, екіншілік коммутацияның сымдарының контакттық қосылыстарын тексереді;
Біріншілік жэне екіншілік тізбектегі ажырататын контакттарды реттейді, блоктау, фиксациялау механизмдерін, қозғалтқыш пен сөндіргіштің өзара әсерлесуін, майлы буфердің бүзылмауын тексеріп, реттейді.
Өтпелі жэне тіректі оқшауларды мүқият тексеріп, тазалайды. Май деңгейін көрсеткіштердің жүмысы тексеріледі. Қажет болса цилиндрлерге май қүйылады. Фарфорлы оқшаулардағы қалдықтарды ацетонға салынған шүберек пен сүртеді. Жарықтар мен жарықшақтар байқалса оларды жөндейді немесе жаңасы мен ауыстырады.
Ағымдық жөндеу кезінде сөндіргіштің резетка мен байланысы тексеріледі; аз жэне біркелкі байланыс кезінде контактты стерженнің үштары күйеді, оларды қайрақ пен немесе терілі материал мен қорғап, еріткіш пен алады, ол үштары толық күйген болса, цилиндрді толық ашу арқылы күрделі жөндеуге жібереді.
КРУ шкафтарын күрделі жөндеу кезеңінде келесі жүмыстар жүргізіледі: май төгіліп, сөндіргіш бүзылады, сөндіргіштің контакттері тазартылып, жөнделеді, цилиндрдің ішкі детальдары тексеріледі, оқшаулардың, доға сөндіргіш қондыргылардың, қозғалқыш механизмінің, біріншілік жэне екіншілік тізбектегі ажырататын контакттері жөнделеді.
Ішкі детальдары жөнделген соң, сөндіргішті жинап, аппаратты сынақтан өткізеді.
ВМП-10 типті сөндіргіш пен оның қозғалтқышын күрделі жөндеуден өткізу эдістері жэне көлемі.
Ажырататын контакттерді мүқият тексеріп, қорғайды. Қаты балқыған немесе аса тозу.бар болса, ламельдерді жаңасы мен ауыстырады, қажалған бөлшектерді вазелин мен майлайды. Болтты контактты қосылыстарды тартып, ламельдердің тартылуын тексереді. Ол 150Н шегінде болуы тиіс. Егер тартылу төмен болса -.. онда пружиналарды ауыстырып, тартылуды реттейді, одан соң гайкаларды үш нүктеде қатырады.
Әуеліц және кабельідік линияларды жөндеу. Техникалыц цызмепг көрсету
.._, жүмыстарыныц типтік көлемі.
Техникалық қызмет. көрсету эдетте кернеудің қатысында жүргізіледі.
Ауалық линиялардың электр берілістері үшін (ВЛ) ПТЭ мен ПТБ қарастырылған келесі кезеңдік операциялар іске асырылады:
- кернеуі 1000 В жоғары ВЛ үшін күндіз жэне түнгі уақытта кезеңдік тексерулер, трасса мен ор болуы мүмкін аймақтағы қазылған жердің тірегінің өртке қарсы жағдайын тексеру;
- кернеуі 1000.В дейінгі ВЛ үшін — эр сайын тексеру жүргізу (ЭП-2-18,6);
- кернеуге байланысты емес аппараттар, қатты жел, мүз жару, су
тасқыны, ВЛ-ға жақын өрт болғанда, тайғақта, -40°С төмен аязда, түманнан
кейін (қатты ластанған учаскелерде) жэне басқа қалыпсыз тэртіптерде ВЛ
элементтерінің конструктивті бүтіндігіне әсер етіп, оның жүмыс шарттарын ауырлататын кезектен тыс тексеру;
- тексеру карталарын толтыру жэне ақауларды жою, бүл жағдай ВЛ өщіруді қажет етпейді, апаттық жағдайда шүғыл шараларды қабылдау;
- тізбектердің нақты жүктеулерге сэйкестігін түрақты бақылыу;
- монтаж бен жөндеуден кейін ВЛ қабылдауға қатысу.
Тексеру кезінде келесі жағдайларға көңіл бөлу керек:
- бөлек сымдардың үзілуі мен балқуына, сымдардың астында бөгде жэне кездейсоқ қүрылыстардың, заттардың болмауына; контакттардың қызуына (түнгі уақытта); оқшауларда үрылған жэне күйген жерлердің, жарықтардың болуына;
- тіректердің орналасу жағдайына (ауытқуы, элементтердің қисайып қалуы жэне т.б.), тіректердегі қауіптіліктен қорғайтын плакаттар мен басқа да түрақты белгілердің болуы мен жағдайына; болттардың, гайкалардың, бөлек элементердің бүтіндігіне, металлдың тіректердегі дэнекер тігістері мен қосылыстарды тексеру, темір бетонды тіректердің үстындарының жағдайын тексеру;
- ВА разрядниктердің , коммутациялық аппаратураның және
түсіргіштердегі кабельді муфталардың жағдайына, жерсіндіретін сымдардың
болуы мен бүтіндігіне.
Кабельді линиялар үшін қарастырылады:
- кабелдердің қимасының нақты жүктеулерге сэйкестігін түрақты бақылап отыру, қызулардың болмауын;
- монтаж бен жөндеуден кейін кабельдерді қабылдауға қатысу;
- апаттық жағдайларда шүғыл шараларды қабылдау;
- кезең бойынша ПТЭ жэне ПТБ мен қарастырылған тексерулер;
.- белгіленген жергілікті нүсқаулықтарға сай жер қабатындағы кабель-дер үшін өз мезгілінде, бірақ 3 айда кемінде 1 рет; коллекторлар, туннелдер, каналдар, үйлер мен ғимараттардың қабырғалары арқылы жүргізілген кабельдер үшін — 3 айда 1 рет; қүдықтардағы кабельдер үшін — жылына 1 рет, кернеуі 1000 В жоғары муфталар үшін 6 айда бір рет;1000 В линияларда -жылына 1 рет. Кабельдік линияларды тексергенде мыналар қажет:
- бүкіл трассаны сырттай тексеру, трасса кабельдерінің басқа
коммуникациялары мен темір жол және үлкен тас жолдары мен
қалыптасатын жерлерін тексеру, кабелі бар траннияларда үзілген жерлерге,
арықтармен, кюветтер мен қиылысуларда үзілген, айрылған жерлердің
болуына көңіл аудару , трассаларда ауыр жэне үлкен заттардың болмауына,
каналдардың тазалығына:
- жергілікті жердегі қырлар арқылы өтетін үйінділерінің болмауын тексеру: көпірлер, дамбалар, эстакадалар, ғимараттардың қабырғалары жэне басқа көмекші үймереттер арқылы өтетін кабельдердің сыртқы беткейімен қатырылуына ерекше назар аудару қажет;
- электр берілістердің тіректері мен ғимараттардың қабырғаларында жэне кабельдердің шығып түрған жерлерін тексеру, кабельдердің
Ескертетін плакаттардың, жазулардың, маркировканың бүтіндігін жэне болуын, дөңгелектердің түсін жэне ауыспалы жерсіндіру орындарына арналған қорганыстың жерлерін тексеру:
Апаттық жагдай пайда болса сөндіру сияқты шүғыл шара қолдану:
Тексерулерді жүргізу:
Түрақты қызмет көрсетілетін подстанциялардағы РУ дөңгелектері ай сайын, ал қалған түрақты қызмет көрсетілмейтін подстанцияларда кесте бойынша 6 айла 1 рет, басқа объектілерде — айына 1 рет тексеру жүргізіледі. Нэтижелер бойынша тексеру карталары толтырылады. Қажет болғанда жергілікті шарттарға байланысты кестеге сай жиі тексерулер қарастылуы мүмкін.
Жерсіндіру желісі үшін тексерулер жергілікті нүсқаулықтар белгіленген кезеңдер бойынша кемінде айына Ірет жүргізіледі:
Жерсіндіретін сымдар, дэнекерлік қосылыстар, жерсіндірілген аппараттардың, жабдықтардың болттық қосылыстарының тығыздығы мен сенімділігі, бақылау гайкалары мен шайбалары, икемді жерсіндіретін сымдардағы үштардың дәнекерленгенуінің болуы мен сенімділігі:
Жабдықтар мен аппаратураның бірізді жерсіндірілуінің болмауы, коррозияға қарсы жабындылардың түсінің бүтіндігі мен сәйкестігін тексеру:
Қолданылган әдебиеттер.
- Электр қондырғыларының орнату ережелері (ПУЭ-76). 6-шы шығарма -М: атомиздат, 1985
- Құрылыс нормалары және ережелері (СНиП) Ч.ІІІ — М Стройиздат, 1982
- Тұтынушылардың электрқондырғыларын техникалық пайдалану ережесі жэне тұтынушылардың электрқондырғыларын пайдалану кезіндегі техникалық қауіпсіздік ережелері (ПТЭ және ПТБ) -Днепропетровск: Проминь,1974
- Электржабдықтарын сынау нормалары. 5-ші шығарма — М: Атомиздат,1978.
- Мандрыкин С.А. электр двигательдерін жөндеу — 2-ші шығарма — М; Энергоатомиздат, 1983.
- Атабеков В.Б. Өнеркэсіптік мекемелердің электржабдықтарын жөндеу-М; жоғарғы мектеп, 1985.
- Перелъмутер Н.М. Электрмонрет — ораушы жэне электр машиналарын жөндеукезіндегі оқшаулаушы — М; жоғарғы мектеп,1980.
- КокоревА.С. Электр машиналарын жөндеуші электр слесары 2-ші шығарма — М; жоғарғы мектеп,1983.
- Вернер В.В.,Вартанов Г.Л. Жөндеуші электромонтер 6-шы шығарма -М, жоғарғы мектеп,1982.
Ю.КрюковВ.И. Электр жабдықтарының подстанцияларына жэне тарату қондырғыларына қызмет көрсету жэне жөндеу-М; жоғарғы мектеп 1983.
11. КтиторовА.Ф. Электр монтаждау жұмыстарының орындау тәсідері
мен эдістері-М; жоғарғы мектеп;1982.
12. Атабеков В.Б. Электрмашиналарын жэне трансформаторларды
жөндеу-М; жоғарғы мектеп,1983.